Wystawa „Agnieszka Rayss. A więc wojna”

Wystawa „A więc wojna” jest efektem analizy fenomenu rekonstrukcji historycznych, które – obserwowane przez autorkę w zmieniającym się w ostatnich latach kontekście społecznym i (geo)politycznym – stały się ze zjawiska początkowo marginalnego popularnym modelem zachowań kulturowych, związanych także z obecną polityką historyczną.


Agnieszka Rayss dostrzega w rekonstruktorach – świadomych lub nie – twórców obrazów-klisz, którzy współuczestniczą w procesie kształtowania tożsamości Polaków i sposobów postrzegania wspólnotowej historii. Sięga do źródeł popularnych wyobrażeń wojny, nawiązując ikonograficznie i estetycznie do tradycji XIX-wiecznego malarstwa pejzażowego i batalistycznego, fotografii dokumentalnej czy produkcji filmowych.

Nośnikiem wyobrażeń wojny są rozmaite obrazy, wykorzystujące historycznie zmieniające się media – od malarstwa batalistycznego, przez fotografię, po nowoczesne technologie. Sposób wizualizowania wojny miał i nadal ma znaczenie polityczne, oddaje bowiem przekonania na jej temat i kształtuje zbiorowe wyobrażenia. Szczególnym typem obrazu wojny są rekonstrukcje stanowiące rodzaj spektaklu, widowiska organizowanego w taki sposób, aby móc oglądać je z oddali. Bo z daleka widok może być piękny, co tym bardziej czyni go ambiwalentnym.

Pojęcie rekonstrukcji dotyka w pracy artystki nie tylko praktyki odtwarzania wojny jako zjawiska etycznie ambiwalentnego, ale również statusu samego obrazu, który jest rodzajem kolażu łączącego wyobrażenia o klasycznym malarstwie, fotografii dokumentalnej i przyjemnym doświadczeniu filmowej projekcji. Podobnie jak może budzić wątpliwość wizja heroicznej wojny kreowana przez obrazy, tak sam obraz stawia nas przed pytaniem – czym jest to, co widzimy?

Miejsce: Gdańska Galeria Fotografii (Zielona Brama), ul. Długi Targ 24, Gdańsk
Termin:  od 11 października 2020 do 14 lutego 2021 roku

Kuratorka wystawy: Agnieszka Pajączkowska
Współpraca: Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka